Θέματα Χριστιανικής Ηθικής Γ’ Λυκείου

Δυο λόγια για το «ήθος» την «ηθική» και την «ηθική επιστήμη»

Η ηθική ως λέξη κι επιστήμη συνδέεται με τον αρχαίο Ελληνικό κόσμο. Ετυμολογικά προέρχεται από τη λέξη Ήθος που αποτελεί εκτενέστερο τύπο της λέξης Έθος. Η ηθική αρετή παρατηρεί ο Αριστοτέλης: «?ξ ?θους παραγίνεται ?θεν κα? το?νομα ?σχηκε μικρ?ν παρεκκλ?νον ?π? το? ?θους». Η συνήθεια που καλλιεργείται με το χρόνο, διαμορφώνει την ηθική συμπεριφορά του ανθρώπου. Με τη συνήθεια δημιουργούνται έξεις, που καθιερώνονται με συγκεκριμένο τρόπο ζωής.

Στην αρχαία ελληνική γραμματεία η λέξη ηθική χρησιμοποιείται ως επίθετο. Μόνο η λέξη ήθος υπάρχει ως ουσιαστικό και φανερώνει την κατοικία των Θεών. Σύντομα όμως οι χριστιανοί φιλόσοφοι, παρέλαβαν και χρησιμοποίησαν τον όρο για να δηλώσουν την προαίρεση και τον τρόπο ζωής των χριστιανών.

Η έννοια της ηθικής και η ηθική επιστήμη, ως νοητικά και λογικά κατασκευάσματα που αντικειμενοποιούν τα ηθικά βιώματα του ανθρώπου. Το ήθος δεν αποτελεί προϊόν λογικής αφαιρέσεως. ήθος έχουν μόνο τα πρόσωπα και όχι η έννοια της ηθικής ή η ηθική επιστήμη.

Το μάθημα των «Θεμάτων Χριστιανικής Ηθικής»- Γ’ Λυκείου

Μέσα από μια πορεία αιώνων, η ζωή του λαού μας «μπολιάστηκε» από την πίστη της Εκκλησίας. Η νοοτροπία, οι ευαισθησίες, ο πολιτισμός, η παράδοσή του λαού μας μαρτυρούν για την καρποφορία αυτού του μπολιάσματος, που όμως εμείς δε συνειδητοποιούμε επειδή γεννιόμαστε μέσα σ’ αυτή την παράδοση. Γι’ αυτό και η σχέση μας με την Εκκλησία συχνά δεν είναι ξεκάθαρη, αλλά είναι θολή και ασυνείδητη, κάτι σαν μηχανικό, τυπικό και αυτονόητο έθιμο. Πολλοί δε γνωρίζουμε την πίστη μας ή την έχουμε νοθεύσει με στοιχεία από άλλες θρησκευτικές παραδόσεις ή με δεισιδαιμονίες.

Ζώντας μέσα σ’ αυτή τη σύγχυση, γίνεται δύσκολη και η συνεννόηση περί του τι πραγματικά λέει η Εκκλησία για το «σωστό» και το «λάθος» της καθημερινής μας ζωής, όταν, δηλαδή, η συζήτηση έρχεται στην Ηθική της.

 

Μέσα από το μάθημα στόχο θέτουμε να δούμε βασικά ζητήματα και προβληματισμούς της καθημερινότητας και μέσα από την κριτική να δούμε τον τρόπο με τον οποίο η εκκλησία βιώνει και αντιμετωπίζει αυτά.

Το μάθημα λειτουργεί με διαλέξεις και συζητήσεις αλλά και την προσωπική γνώμη όπως αυτή παρουσιάζεται από ερωτήσεις που δίδονται σε κάθε μάθημα. Σε κάθε μάθημα δίδονται ερωτήσεις και στο τέλος του κάθε τετραμήνου θα δίδονται και ενδεικτικές απαντήσεις οι οποίες θα χρησιμοποιηθούν και ως μέρος της ύλης των εξετάσεων του τετραμήνου αλλά και των τελικών εξετάσεων.

Σαν ευχή για το μάθημα αλλά και το σχολικό έτος, ελπίζω ότι θα υπάρξει μια καλή συνεργασία αλλά και ότι θα επιτύχετε ένα καλό αποτέλεσμα στις πανελλαδικές εξετάσεις. Καλό διάβασμα με ηρεμία και καλή διάθεση!

Οι ερωτήσεις των μαθημάτων

Μάθημα 3. Η Ηθική Συνείδηση

Ερώτηση για το μάθημα: «?θος ?νθρώπ? δαίμων» Σύμφωνα με τον Ηράκλειτο αλλά και άλλους προσωκρατικούς φιλοσόφους, το ανθρώπινο ήθος προσδιορίζεται από τη σχέση του με το θείο. Με ποιο τρόπο η θρησκεία μπορεί να επηρεάσει
το δεδομένο αυτό;

Μάθημα 4.  Τα κίνητρα των πράξεων στην   Ηθική ζωή

Ερώτηση για το μάθημα: Στη Χριστιανική ηθική δεν υπάρχει κατάλογος καλών και κακών πράξεων. Για παράδειγμα το φιλί του Ιούδα δεν έγινε από αγάπη αλλά για να εξυπηρετήσει το σκοπό της προδοσίας. Μέσα από ποιες διαδικασίες μπορούμε να κατανοήσουμε την ουσία μιας πράξης;

Μάθημα 5. Η Ελευθερία του ανθρώπου στις επιλογές και τις πράξεις του

Ερώτηση για το μάθημα: Ο άνθρωπος εξαρτάται από το περιβάλλον του, προσδιορίζεται από τη φύση του, εξουσιάζεται από το θάνατο. Η Ελευθερία του τελικά είναι ηθική και όχι οντολογική. Υπάρχει κατά τη γνώμη σας η δυνατότητα της απόλυτης ελευθερίας στην ανθρώπινη ύπαρξη έξω από κάθε εξάρτηση και αναγκαιότητα;

Μάθημα 6. οι εξτρεμιστές της ελευθερίας. Η περίπτωση των «δι? Χριστόν σαλ?ν»

Ερώτηση για το μάθημα: «? ?νθρωπος πο? ?γαπ? ?ληθην? ε?ναι ?λεύθερος ν? κάνει ?,τι θέλει». Κατά πόσο θεωρείται ότι η τελείωση της ελευθερίας βρίσκεται στην τελείωση της αγάπης.

Μάθημα 7. Το κοινωνικό πρόβλημα.

Ερώτηση για το μάθημα: Όλες οι χριστιανικές ομολογίες υπογραμμίζουν την ανάγκη συμμετοχής της εκκλησίας στην αντιμετώπιση επίλυσης των κοινωνικών προβλημάτων. Ποια κατά τη γνώμη σας πρέπει να είναι η δράση της Ορθόδοξης εκκλησίας στην αντιμετώπισης των σύγχρονων προβλημάτων;

Μάθημα 8. Το όραμα της Ειρήνης και η πραγματικότητα

Ερώτηση για το μάθημα: «??ν γ?ρ ε?ρήνη ? κα? ?γάπη ?σται· ?ν ?γάπη, κα? ε?ρήνη ?σται» (Ιωάννης Χρυσόστομος PG 62, 174) Υπάρχει όντως σύγκριση και σχέση ανάμεσα σε ειρήνη και αγάπη και με ποιο τρόπο;

Μάθημα 9. Η βούληση του ανθρώπου για διάκριση και δύναμη.

Ερώτηση για το μάθημα: Η έννοια του ανθρώπου ως Υπερανθρώπου πολλές φορές δημιούργησε προβλήματα στην ανθρωπότητα. Μεγαλύτερο παράδειγμα ο Δεύτερος Παγκόσμιος πόλεμος και οι συνέπειές του. Μπορεί τελικά ο άνθρωπος να γίνει υπεράνθρωπος;

Μάθημα 10. Το ανθρώπινο σώμα

Ερώτηση για το μάθημα: Δεν είναι λίγοι οι φιλόσοφοι που κατηγόρησαν το ανθρώπινο σώμα σαν ανασταλτικό παράγοντα προόδου της ψυχής. Κατά πόσο μια τέτοια άποψη μπορεί να γίνει δεκτή στην ηθική αντίληψη του Χριστιανισμού.

Μάθημα 11. Τα δύο φύλα

Ερώτηση για το μάθημα: Πώς νοείται την ισότητα των δύο φύλων αλλά και την έννοια του αλληλοσεβασμού μέσα στο γάμο;

Μάθημα 12. Η Οικογένεια

Ερώτηση για το μάθημα: Γονείς και παιδιά συνήθως έχουν μια ένταση στη σχέση τους ειδικά στην περίοδο της Εφηβίας. Η αγάπη μέσα στην οικογένεια μπορεί να επηρεάσει τη σχέση θετικά ή αρνητικά;

Μάθημα 13. Ο σεβασμός της ανθρώπινης ζωής

Ερώτηση για το μάθημα: Με ποιο τρόπο εκφράζεται ο σεβασμός προς την ανθρώπινη ύπαρξη;

Μάθημα 14. Βιοιατρική και Ηθική

Ερώτηση για το μάθημα: Αν εργαζόσασταν σ’ ένα βιολογικό εργαστήριο και σας ζητούσαν να μπείτε σ’ ένα πρόγραμμα κλωνοποίησης ανθρώπου, πώς θ’ αντιδρούσατε;

Μάθημα 15. Παραβίαση και Περιφρόνηση της Ανθρώπινης ζωής

Ερώτηση για το μάθημα: O Timothy James McVeigh στις 16 Απριλίου 1995 τοποθέτησε βόμβα σε κυβερνητικό κτήριο στην πολιτεία της Oklahoma στις ΗΠΑ από την οποία σκοτώθηκαν  168 άτομα από τα οποία τα 19 παιδιά και τραυματίστηκαν 680 άνθρωποι. Μετά από λίγο καιρό καταδικάστηκε σε θάνατο. Έπρεπε κατά τη γνώμη σας να εκτελεστεί ή όχι και γιατί;