Θρησκευτικ? Α΄ Τάξης Γενικο? Λυκείου
Τίτλος βιβλίου: ?ρθόδοξη πίστη κα? λατρεία.
(Τ? σύντομο κείμενο πο? ?κολουθε? γράφτηκε μ? σκοπ? ν? δείξει τ?ν ?πτικ? γωνία μέσα ?π? τ?ν ?ποία θ? προσεγγίσουμε τ? θέματα α?το? το? βιβλίου).
«?ρχ? σοφίας ?νομάτων ?πίσκεψις». ( ?ντισθένης κυνικ?ς φιλόσοφος 445-360 π.Χ.)
α. ?ρθοδοξία: Θεραπευτικ? ?πιστήμη πο? σκοπ? ?χει τ? θεραπεία το? ?νθρώπου ?π? τ?ν ?ρρώστια τ?ς πτώσεως. ? μεθοδολογία της ε?ναι καθαρ? ?πιστημονικ? κα? ?πως στ?ν ?ατρικ? ?κολουθε?ται τ? τρίπτυχο: διάγνωση, θεραπευτικ? ?γωγή, θεραπεία, ?τσι κα? στ?ν ?κκλησία ?κολουθε?ται τ? τρίπτυχο: κάθαρση, φωτισμός, θέωση.
β. Πίστη: Ε?ναι σχέση προσωπική, ?χι ?δεολογικ? πεποίθηση.
« ? πίστις ?ναπόδεικτος γν?σίς ?στιν. Ε? δ? γν?σίς ?στιν ?ναπόδεικτος, ?ρα σχέσις ?στ?ν ?π?ρ φύσιν ? πίστις, δι? ?ς ?γνώστως, ?λλ? ο?κ ?ποδεικτικ?ς ?νούμεθα τ? Θε? κατ? τ?ν ?π?ρ νόησιν ?νωσιν». { ? πίστη ε?ναι γνώση πο? δ?ν ?ποδεικνύεται (μ? τ? νο?). ?ν ε?ναι τέτοιας λογ?ς γνώση ? πίστη, ?ρα ε?ναι σχέση πι? πάνω ?π? τ? «φυσικ?» σχέση, μ? τ?ν βοήθεια τ?ς ?ποίας κα? μ? τρόπο ?γνωστο, πο? δ?ν χωρ? σ? ?ποδεικτικο?ς συλλογισμο?ς ?νωνόμαστε μ? τ? Θε? μ? τ?ν ?νωση πο? ε?ναι πάνω ?π? τ?ν νόηση (θέωση) }. (?γ. Μάξιμος ?μολογητής)
γ. Λατρεία: Περιέχει το?ς τρόπους πο? χρησιμοποιε? α?τ?ς πο? ?γαπ? γι? ν? ?κφράσει τ?ν ?γάπη του στ? ?γαπώμενο πρόσωπο μ? λόγο κα? ?ργο, μέσα ?π? τ?ν ποίηση, τ? μουσική, τ?ν τέχνη γενικά. Στ?ν λατρεία βρίσκομε ?ποτυπωμένη τ? γνώση πο? γεννιέται ?π? τ?ν ?μπειρία τ?ς θεώσεως. Σ? α?τ?ν ταιριάζει ? λόγος το? ποιητή: «μι? πατούσα πο? σύναξε σοφία στ?ν ?μμο…» (?δ. ?λύτης)
Ε?δικότερα ? λατρεία μοιάζει μ? τ?ν ?ρχαία τραγωδία, διευρυμένη κα? ?μπλουτισμένη, ? ?ποία ?ναπαριστ?[1] μέσα στ? λειτουργικ? χ?ρο κα? χρόνο[2] ?λα ?σα ?γιναν ?π? τ?ν πλευρ? το? Θεο? γι? τ?ν σωτηρία το? ?νθρώπου.
Κείμενα:
«?στιν ο?ν τραγωδία μίμησις πράξεως σπουδαίας κα? τελείας μέγεθος ?χούσης, ?δυσμέν? λόγ?, χωρ?ς ?κάστου τ?ν ε?δ?ν ?ν το?ς μορίοις, δρώντων κα? ο? δι? ?παγγελίας, δι? ?λέου κα? φόβου περαίνουσα τ?ν τ?ν τοιούτων παθημάτων κάθαρσιν». { Δηλ. ? τραγωδία ε?ναι μίμηση πράξης σπουδαίας κα? τέλειας, ? ?ποία ?χει ?ρχή, μέση κα? τέλος, καθ?ς κα? κάποια ?κταση, μ? ?κφραση καλλιτεχνικ? χωριστ? γι? κάθε μέρος ( δηλ. μέτρο στ? διαλογικ? μέρη κα? μελωδία στ? χορικά), πο? ?κτελε?ται μ? πρόσωπα, τ? ?ποία δρο?ν πάνω στ? σκην? κα? δ?ν ?παγγέλουν ?πλ?ς κα? πο? μ? τ? συμπάθεια το? θεατ? γι? τ?ν ?ρωα πο? πάσχει κα? τ? φόβο μήπως κα? ? ?διος ? θεατ?ς βρεθε? σ? ?μοια θέση μ? τ?ν ?ρωα, ?ξαγνίζει στ?ν ψυχ? τ?ν θεατ?ν τ? πρόσωπα πο? δρο?ν γι? τ? σφάλματά τους}.(?ριστοτέλης, ποιητική)
«Μεμνημένοι τοίνυν τ?ς σωτηρίου ταύτης ?ντολ?ς κα? πάντων τ?ν ?π?ρ ?μ?ν γεγενημένων, το? σταυρο?, το? τάφου, τ?ς τριημέρου ?ναστάσεως, τ?ς ε?ς ο?ρανο?ς ?ναβάσεως, τ?ς ?κ δεξι?ν καθέδρας, τ?ς δευτέρας κα? ?νδόξου πάλιν παρουσίας...» {?φο? θυμηθήκαμε λοιπ?ν τ? σωτήρια α?τ? ?ντολ? κα? ?λα ?σα ?γιναν γι? χάρη μας, τ? σταύρωση, τ?ν ταφή, τ?ν τριήμερη ?νάσταση, τ?ν ?νάληψη στο?ς ο?ρανούς, τ?ν ?νθρόνιση στ? δεξι? το? Πατέρα, τ? δεύτερη κα? ?νδοξη πάλι παρουσία…(Ε?χ? Θ. Λειτουργίας) }.
Στ?ν ?ρθόδοξη λατρεία ?χομε μ? ?λλα λόγια βιωματικ? προσέγγιση τ?ς περιπέτειας το? ?νθρώπου ?π? τ? γένεση κα? τ?ν πτώση του μέχρι τ?ν ?ρχομ? το? Χριστο? ?ς ?νθρώπου ? ?πο?ος ?ρχεται γι? ν? θεραπεύσει τ?ν ?νθρώπινη φύση κα? ν? τ?ν ?ποκαταστήσει στ? θέση πο? ?ρχικ? ε?χε κοντ? στ? Θεό.
Πρέπει ν? τονίσουμε ?δ? ?τι τ? προπατορικ? ?μάρτημα, καθ?ς κα? κάθε ?λλη ?μαρτία, ?ντιμετωπίζεται ?π? τ?ν ?ρθόδοξη ?κκλησίας ?ς ?ρρώστια[3] ? ?ποία θέτει σ? κίνδυνο τ? ζωή μας. Γι? ν? πετύχουμε τ? θεραπεία της πρέπει πρ?τα ν? κάνουμε σωστ? διάγνωση, μετ? ν? ?κολουθήσουμε τ?ν κατάλληλη θεραπευτικ? ?γωγ? κα? τέλος ν? ?κολουθήσουμε τ? θεραπευτικ? στάδια πο? ε?ναι ?παραίτητα μέχρι τ? θεραπεία μας. ?λα α?τ? λοιπ?ν πο? ?γιναν στ?ν Παλαι? κα? Καιν? Διαθήκη κα? ?ναπαριστ?νται μ? τρόπο βιωματικ? στ?ν ?ρθόδοξη Λατρεία ?χουν σχέση μ? τ? παραπάνω, δηλ. τ? διάγνωση το? προβλήματος πο? ?δήγησε τ?ν ?νθρωπο στ? θάνατο, τ?ν προετοιμασία γι? τ? θεραπεία, τ? θεραπευτικ? ?γωγ? καθ?ς κα? τ? θεραπευτικ? στάδια πο? πρ?τος ? Χριστ?ς ?κολούθησε. Τ? ?δια στάδια πρέπει ν? ?κολουθήσει καθένας ?π? ?μ?ς, ?φο? ?λοι πάσχομε, γι? τ?ν προσωπική του θεραπεία κα? α?τ? ε?ναι ? βασικ?ς στόχος τ?ς ?ρθόδοξης λατρείας.
Παράλληλα ?ξετάζονται: α. ? τέχνη ?ς ?κφραστικ? μέσο α?τ?ς λειτουργικ?ς ?μπειρίας, κα? β. πνευματικ?ς καταστάσεις κα? ?νθρώπινες ?νέργειες πο? βρίσκονται στ?ν ?ντίποδα α?τ?ς τ?ς θεραπευτικ?ς προοπτικ?ς κα? ?χουν ?ς ?ποτέλεσμα ν? θέτουν σ? κίνδυνο τ?ν σωτηρία το? ?νθρώπου κα? σ? α?τ? τ? ζω? ?λλ? κα? στ?ν α?ωνιότητα (α?ρέσεις κλπ.).
? καθηγητής
παπα Νικόλας ?λεξάκης
Θρησκευτικά Α΄τάξης ΓΕΛ εργασία α΄τετραμήνου
Μέσα στό λειτουργικό χρόνο τ?ς ?κκλησιαστικ?ς χριστιανικ?ς λατρείας ζο?με ξανά τά γεγονότα πού συνέβαλαν στή σωτηρία το? κόσμου ?ς γεγονότα πού συμβάλλουν στήν προσωπική μας θεραπεία καί σωτηρία, δηλ. στή θέωση.
Ο? ?νέργειες το? Θεο? στήν Π. Διαθήκη, ? ?ρχομός του στόν κόσμο ?ς ?νθρώπου καί ? δημιουργία τ?ς ?κκλησίας ?πό τό Χριστό πρέπει νά ?δωθο?ν μέσα ?πό τήν προοπτική τ?ς θεώσεως (πού ε?ναι το ?ψηλότερο στάδιο θεραπείας).
Στήν ?ργασία σας θέλω νά δείξετε τούς θεραπευτικούς σταθμούς πού β?μα-β?μα μ?ς χάρισαν τή δυνατότητα τ?ς θέωσης ?ξηγ?ντας παράλληλα μέ ποιό τρόπο ?δηγο?ν σέ α?τήν καθένα ?πό ?μ?ς.
Π.χ. Τί σημαίνει γιά τήν προσωπική μας ζωή ? σάρκωση ? ? σταύρωση κλπ. το? Χριστο? καί μέ ποιό τρόπο βοηθο?ν ?λα α?τά τά γεγονότα στήν προσωπική μας θεραπεία καί θέωση.
Υ.Γ. ? ?ργασία σας νά μήν ?περβαίνει τ?ς 3 σελίδες.
[1] ?ναπαρίστημι = ε?μαι ξαν? παρών.
[2] Λειτουργικ?ς χ?ρος κα? χρόνος ε?ναι ? διευρυμένος μ? τ?ν ?νέργεια το? Πνεύματος το? Θεο? χωροχρόνος ?που τ? πάντα ε?ναι παρόντα κα? ?που πραγματοποιε?ται τ? σχέδιο το? Θεο? γι? τ? σωτηρία το? κόσμου.
[3] ? ?ρρώστια α?τ? ?κδηλώνεται κα? στ? σ?μα κα? στ?ν ψυχ? ?πειδ? ? ?νθρωπος ε?ναι ψυχοσωματικ? ?ντότητα. ? ?νότητα α?τ? ψυχ?ς κα? σώματος λειτουργε? μ? τέτοιο τρόπο, ?στε ? ψυχ? ν? ?πηρεάζεται ?π? τ? σ?μα (θετικ? ? ?ρνητικά) κα? τ? ?ντιστροφο, ?πως λέει κα? ?να τροπάριο: «?π? τ?ν πολλ?ν μου ?μαρτι?ν, ?σθενε? τ? σ?μα ?σθενε? μου κα? ? ψυχή…».
Ύλη για τις προαγωγικές εξετάσεις Μαΐου- Ιουνίου 2012 για το μάθημα:
Ενότητες: 2, 3, 6, 7, 11, 15, 16, 18, 21, 22, 24, 25, 26, 27 και 30.
